Važno je prepoznati simptome i lečiti se na vreme
Poremećaj ishrane je bolest koju treba na vreme prepoznati i lečiti, kaže prim. dr Marija Đurović, psihijatar i psihoterapeut i ističe da je veoma važno razumeti da je to ozbiljna psihijatrijska bolest koja zahteva lečenje od strane psihijatra, a često i od multidisciplinarnog tima lekara – ginekologa, endokrinologa, anesteziologa i nutricioniste.
„Ove bolesti se najčešće javljaju u periodu rane, srednje i kasne adolescencije (od 12. do 25. godine života). Mogu biti udružene sa drugim poremećajima mentalnog zdravlja: opsesivno kompulzivnim poremećajem, anksioznim poremećajima, depresijom, poremećajem ličnosti. Važno je znati da ove bolesti iako pripadaju psihijatrijskim bolestima nose rizik od razvoja brojnih telesnih komplikacija od kojih su mnoge hronične i potencijalno životno ugrožavajuće.„
Buđenje svesti i razumevanje poremećaja ishrane
Prim. dr Marije Đurović je sa timom svojih saradnika napisala priručnik „Poremećaji ishrane“ koji je namenjen prvenstveno osobama koje su na neki način u kontaktu sa osobom koja boluje od ovih bolesti, bilo da je to član porodice – dete ili supružnik ili su i same bolesne.
-Može biti od koristi i onima koji sumnjaju da imaju neki od ovih poremećaja i da pomogne u odluci da potraže stručnu pomoć. Priručnik je pisan sa ciljem da pruži neophodne informacije o poremećajima ishrane uopšte, kao i pojedinačno o svakom kliničkom entitetu, i da pruži odgovore na najčešća pitanja. Tako je i koncipiran, prvi deo Priručnika se bavi opštim osvrtom na svaki od poremećaja ishrane, dijagnostičkim smernicama, modalitetima lečenja poremećaja ishrane. Drugi deo Priručnika je u formi pitanja i odgovora. Pitanja su sabrana kroz višedecenijski rad u praksi sa obolelim osobama i njihovim porodicama, a odgovorima na ta pitanja je cilj da razjasne najčešće nedoumice sa kojima se susreću tokom procesa lečenja. Priručnik može biti značajan i lekarima različitih specijalnosti – psihijatrima, ginekolozima, endokrinolozima, pedijatrima, lekarima opšte prakse koji se u svom radu sreću sa osobama koje boluju od ovih bolesti, a nemaju dovoljno iskustva. Cilj ovog Priručnika je da pruži i poveća informisanost, proširi i upotpuni znanja nemedicinske i medicinske javnosti, sa potrebom za buđenjem svesti o postojanju poremećaja ishrane, i svega što oni sa sobom nose. Drugi značajan cilj je izbegavanja brojnih zamki koje donosi savremeni način informisanja i brojni neautorizovani pristupi lečenju poremećaja ishrane- kaže prim. dr Marija Đurović.
Simptomi
Važno je i razumeti da poremećaji ishrane nisu problemi sa hranom, apetitom, telesnom masom ili izgledom i da imaju svoje korene u niskom samopouzdanju i samovrednovanju, osećanju inferiornosti, stidu, preživljenoj traumi (racionalnoj ili iracionalnoj), stresu i najčešće skrivaju simptome depresije i/ili anksioznosti.
-Osnovni simptomi ovih bolesti su izražen strah od hrane i dobijanja na telesnoj masi, promenjen odnos prema hrani u smislu unosa koji je neadekvatan – restriktivna i jednolična ishrana, retki obroci, neobičnosti u načinu konzumiranja hrane, kao i preokupiranost razmišljanjem o hrani, receptima i kuvanju, u većem delu vremena tokom dana. Oboleli mogu da se izgladnjuju, prejedaju pa namerno povraćaju, jedu samo određene namirnice, što zavisi od podtipa poremećaja. Ovi simptomi okupiraju veći deo psihičkog života obolele osobe što vremenom dovodi do distanciranja od porodice, društva, popuštanja u školi i na fakultetu, pada opšte funkcionalnosti. Hrana i sve u vezi hrane postaje dominantan činilac u životu obolele osobe i odnos sa hranom i prema hrani zamenjuje sve druge odnose u životu- objašnjava prim. dr Marija Đurović.
Upozoravajući simptomi (iz priručnika Poremećaji ishrane):
• Izbirljivost u ishrani i isključivost u konzumiranju ”zdrave” ishrane (AN,BN);
• Iznenadna odluka da se hrane vegetarijanski ili veganski (ovakav način ishrane nije svojstven porodici) (AN);
• Preskakanje obroka (AN, BN);
• Pridržavanje restriktivne ishrane (AN);
• Odlazak u kupatilo odmah posle obroka (BN);
• Više puta se tušira rokom dana – mogućnost da nasilno povraća tokom tuširanja(BN);
• Smanjivanje količine hrane u kući (BN)
Simptomi koji zahtevaju da se reaguje odmah (Priručnik strana 43.):
• Izgladnjivanje i regularno preskakanje obroka (AN, BN)
• Odbijanje da jede sa porodicom i/ili sa prijateljima u restoranima (AN)
• Dve izostale menstruacije uz restrikciju ishrane (AN)
• Epizode prejedanja (BN)
• Epizode nasilnog povraćanja (BN)
• Korišćenje tableta i čajeva za mršavljenje i laksativa (BN)
• Preterana fizička aktivnost (AN)
• Uporno i neprekidno odbijanje da konzumira hranu koja nije dijetalna(AN)
• Preterano brojanje kalorija i kontrola unosa hrane (merenje porcija)(AN,BN)
• Gubitak telesne mase (AN)
Branka Gajić
Foto: Dario Konstantinović
Priručnik „Poremećaj ishrane“ po ceni od 2500 2100 dinara do 10.02. + troškovi dostave možete poručiti telefonom 066060820 ili putem porudžbenice:
© by BGonline. All rights reserved
